22 en 23 juni 2013 zijn “Dagen van de Architectuur 2013”. Het landelijke thema is “24 uur architectuur”, met als ondertitel: “terwijl dag en nacht elkaar afwisselen, zijn er gebouwen waar altijd leven is”.

Het Architectuurcentrum Twente heeft, samen met de BNA kring Twente, de Dag van de Architectuur en het thema “24 uur architectuur”, aangegrepen om het publiek een indruk te geven van de ruimtelijke veranderingen die in Oldenzaal rondom de spoorzone gaande zijn.

Tijdens de wandeling wordt ingegaan op veranderingen aan diverse gebouwen die een mix van functies vertegenwoordigen, waarmee recht gedaan wordt aan de ondertitel van het “24 uur architectuur” thema.

Hergebruik van bestaand erfgoed , nieuwbouw, renovatie en de belangwekkende herinrichting van de stationsomgeving komen aan de orde.

In totaal melden zich zo’n 150 bezoekers voor de beide geplande wandeltochten op zaterdagmiddag 22 juni 2013.

De eerste groep vertrekt rond 12.00 uur, de laatste ca. 16.00 uur. Tegen 19.00 uur is iedereen weer terug op het vertrekpunt.

De volgende objecten werden tijdens de wandeling bezocht en toegelicht:

De ontvangst met een kop koffie en een plak krentewegge is bij het restaurant “Gelderman by Fifteen werkt”. Een lange naam die echter begrijpelijk wordt na de uitleg van uitbater Koen Prinsen. Het restaurant is niet alleen een prima horeca-etablissement dat op een fraaie wijze is ingepast in de oude Geldermanfabriek, het is ook een bedrijf dat zichzelf een specifieke opgave heeft gegeven bij het begeleiden van jongeren met afstand tot de arbeidsmarkt naar een reguliere job in de horeca.

Vervolgens nemen Erik Richters en Paul Scholten ons mee op een tocht door het Geldermancomplex. Somis, het bedrijf van Erik en Paul, heeft met zijn aanpak en resultaten de vastgoedprijs Twente 2012 gewonnen. De aanpak is vooral een parktische. Er zijn voor eigen gebruik door Somis een aantal kantoren gerestaureerd, die een prima referentiebeeld geven van wat mogelijk is in het complex. Thans is men stukje bij beetje bezig om het complex te renoveren, e.e.a. afhankelijk van de vraag vanuit de markt. Er wordt gewerkt met respect voor het verleden , maar met een oog voor pragmatische en praktische oplossingen.

Nadat de Enschedesestraat is overgestoken komen we in het Stationskwartier van Oldenzaal. Het is indrukwekkend om te zien hoe “de groene loper’ hier vorm krijgt. Deze “groene loper” is de nieuwe onderdoorgang onder het spoor door, die het centrum verbindt met de te ontwikkelen spoorzone-zuid en de wijk Berghuizen.

In het stationsgebouw, en onder het genot van een kop koffie met cake, geeft stedenbouwkundige Huub Reerink van de gemeente Oldenzaal uitleg over de planvorming van de “groene loper” en de spoorzone. De infrastructuur, incl. tunnel wordt in hoog tempo aangelegd, de invulling van de gebieden aan de zuidzijde van het spoor gaat gefaseerd , afhankelijk van de marktvraag. Men wil voorkomen dat de woningmarkt en de markt voor bedrijfsterreinen en kantoren in onbalans geraakt door de nieuwe toevoegingen.

Als onderdeel van de nieuwe spoorzone is het appartementengebouw aan het Stationsplein aan de noordzijde van het spoor inmiddels gereed. Architect Patrick Kalma van Sacon architecten uit Zwolle vertelt zijn verhaal en laat ons een nog niet verkocht penthouse zien. Het gebouw bestaat uit huurappartementen voor bouwvereniging WBO en uit koopappartementen, gebouwd op een gezamenlijke parkeerkelder.

Even verderop is de prachtig gerestaureerde kantoorvilla van GreenOrange digital marketing. Aan de hand van een boeiende fotoreportage wordt duidelijk hoe een zeer vervallen herenhuis werd omgetoverd tot een fraaie kantoorvilla.

De volgende halte op de wandelroute is de nabijgelegen watertoren. Zoals op veel plaatsen is de toren een aantal jaren geleden functioneel uit dienst genomen. Sven Alink en zijn familie kochten de toren en knapten hem op tot een geweldig woonoord. Sven en binnenhuisarchitecte Biagina Principato tonen aan de hand van diverse tekeningen dat de ontwikkeling van water- naar woontoren niet eenvoudig is geweest. De uitvoering op grote hoogte heeft zijn eigen moeilijkheden tot gevolg gehad. Het resultaat is echter meer dan de moeite waard geweest.

Direct naast de watertoren ligt het ziekenhuis, onderdeel van het Medisch Spectrum Twente. (voorheen R.K. Ziekenhuis “Heil der Kranken”). IAA-architecten is bezig een masterplan voor verbouw en renovatie te ontwikkelen, waarvan fase 1 thans in de afbouwfase verkeerd. Marieke Blanken van IAA vertelt over de wijzigingen in het programma die zich tijdens de rit hebben voorgedaan. Van meet af aan stond vast dat de karakteristieke oude vleugels behouden zouden blijven. De toevoegingen uit de jaren zestig worden grotendeels ontmanteld en aangepast aan de nieuwe functies. Op een creatieve manier wordt ingespeeld op de aanzienlijke hoogteverschillen in het terrein.

Na de Enschedese straat weer te hebben overgestoken wacht ons de laatste stop. Het prachtig verbouwde en gerestaureerde hoofdkantoor van Gelderman, thans bekend als “Geldermanstaete”.

Architect Richard Brok van MAS-architecten geeft de bewogen geschiedenis van het pand weer. Nadat het gebouw zijn functie van hoofdkantoor verloren had waren de jaren dat er een discotheek gevestigd was fnuikend voor de instandhouding van het pand en zijn omgeving. Een aantal jaren ontfermde de plaatselijke woningbouwvereniging zich over het pand. Met grote toewijding en met hulp van velen uit de Oldenzaalse gemeenschap kon het gebouw weer volledig in oude luister hersteld worden. De bouwvereniging is één van de gebruikers van het pand, dat verder ook beschikbaar is voor incidenteel gebruik van de fraai gerestaureerde directiekamers.

Moe maar voldaan werd de wandeltocht na dik 3 uur beëindigd op het vertrekpunt.

De Dag van de Architectuur en het thema 24-uur Architectuur werd in Oldenzaal op een prima wijze ingevuld. De 150 bezoekers zullen met genoegen en met kennis van zaken de ontwikkelingen in de stad blijven volgen .

Architectuurcentrum Twente.

HH.

2 juli 2013.