Peter van Roosmalen opent de bijeenkomst en heet allen hartelijk welkom. Peter geeft een overzicht van de activiteiten die het Architectuurcentrum Twente binnenkort onderneemt. Vervolgens leidt Diele Biemold het onderwerp in en geeft als eerste het woord aan Mirjam Berning, procesmanager bij de gemeente Enschede.

Mirjam geeft aan dat de gemeente een aantal speerpunten heeft m.b.t. de binnenstad:
- vergroten van de binnenstadsvloer,
- afronden binnenstad aan de zuidzijde in relatie tot de nieuwbouw van het Medisch Spectrum Twente,
- ontwikkelen van de spoorzone,
- upgraden van de verbinding tussen binnenstad en Roombeek (cultuurmijl), en tegelijkertijd
- investeren in de kwaliteit van de gehele binnenstad.

De gemeente heeft Motivaction een onderzoek laten uitvoeren naar de diverse te onderscheiden functies, leefstijlen en doelgroepen in de binnenstad. Motivaction heeft een zestal typologieën in fysieke ruimte gedefinieerd. Algemene aanbeveling: zet in op het investeren in kleine straatjes. De gemeente realiseert zich dat zij dit niet alleen kan, en werkt samen met individuele bewoners, gebruikers en ondernemers. De ervaringen van de Walstraat en Zuiderhagen worden elders gebruikt. Zo worden er individuele stimuleringsmaatregelen ingezet en straatwerkgroepen gesteund.

Hans Schröder, senior ontwerper bij de gemeente, licht aan de hand van de interactieve kaart van de binnenstad van de gemeente Enschede het stedenbouwkundig plan toe. Een drietal pleinen vormen de “spillen” van de binnenstad (zuidzijde: Van Heekplein, centraal: Oude Markt en noorzijde: het nieuwe Stationsplein samen met het Wilminkplein). De interactieve kaart, die onder andere met behulp van het Architectuurcentrum Twente tot stand is gekomen, is te vinden op www.actieprogramma-binnenstad-enschede.com. Hans geeft aan dat de gemeente het als opgave ziet om in moeilijke tijden, tezamen met partners, de binnenstad op peil te houden. Trefwoorden daarbij zijn: “spannend”, “leuk”, “attractief”.

Architect André Beumers uit Enschede, laat aan de hand van een tweetal inspiratieboekjes zien dat soms met eenvoudige middelen grote verbeteringen zijn te bereiken, soms ook op tijdelijke basis. Daarbij is de toevoeging van “groen” een aandachtspunt. De Stadsgravenstraat bestaat uit vele achterkant die jarenlang weinig aandacht hebben gehad. Van belang is hier om de schaal in de gaten te houden. Verticale geledingen en “hoge” kozijnen vormen de basisstructuur. De voorzijden (winkels/horeca) hebben vaak leegstaande bovenbouwen (economisch niet benut) met “80.000” keer verbouwde onderzijden. Hier is de opgave de functionaliteit van de bovenbouwen terug te brengen en boven- en onderbouw weer met elkaar in evenwicht te brengen.

Joost kleine Snuverink is projectmanager van de particuliere ontwikkelaar van het project Zuidwal. Doel van dit project is Walstraat en Zuiderhagen te verbinden met een “knuffelstraatje”, dat is ontstaan na het slopen van de aanwezige bebouwing. In dit nieuwe straatje vinden ca. 12 kleinschalige winkels, met op de verdieping een aantal appartementen een plaats. Doel is om tegenwicht te bieden voor de bekende winkels van de grote ketens die in alle binnensteden in Nederland met dezelfde uitstraling aanwezig zijn. Het blijkt dat er zeker een markt is voor dit type winkels (rapport DTZ-Zadelhoff: “knuffelwinkels: gat in de markt”). De architectuur van deze nieuwbouw sluit aan bij het kleinschalige karakter en structuur van de binnenstad. Joost geeft aan dat binnenkort duidelijk wordt of realisatie van dit project haalbaar is. (www.zuidwal.info).

Hans Kamphuis, projectmanager bij Ons Huis en Hans Schröder lichten vervolgens de plannen rondom het Schouwburgterrein toe. De sloop van de grote zaal met toneeltoren en bijgebouwen is nagenoeg afgerond. De kleine zaal met foyer blijft bestaan en zal door Ons Huis in exploitatie worden genomen (bijvoorbeeld voor amateurgezelschappen en als debatcentrum). De voorgevel aan de Langestraat met achterliggende gebouwdelen blijft in takt. Aan de zijde van de Walstraat worden (in een hoogbouw op de plek van de gesloopte toneeltoren) 18 luxe appartementen toegevoegd, aan de doorgang vanaf de Walstraat komen twee winkels (o.a. boekhandel Broekhuis) alsmede een binnentuin/plein waardoor de fraaie zijgevel van de St. Jacobuskerk weer zichtbaar wordt. Verder komen in het complex een Grolsch-café, de stadsredactie van TC/Tubantia en kantoorruimten.

Tenslotte vertelt Harry Lindeman, ondernemer en voorzitter van de Stadsgravenhoreca over de toekomstplannen van deze straat. Belanghebbenden hebben goed in de gaten dat gezamenlijk optrekken meerwaarde heeft. De contacten met de gemeente zijn goed, via het actieprogramma-binnenstad zijn er subsidie mogelijkheden. De gemeente ontwikkelt momenteel concrete plannen voor het verbeteren van de achterzijde van het pand Concordia. Zeer binnenkort worden 21 st. corten-stalen bloembakken geplaatst waardoor het aanzien van de straat aanzienlijk zal verbeteren. Harry Lindeman maakt melding van een primeur. Middels studenten van de Saxion Hogescholen is het project Stadsgravenstraat onderdeel geworden van de “mediabattle” tussen Saxion en Hogeschool Utrecht. Als resultaat daarvan wordt vanavond de nieuwe website www.stadsgravenstraat-enschede.nl gelanceerd. Deze website gaat verder dan het traditionele overzicht van uit te voeren plannen, maar ziet ook “Social media Marketing”. De studenten die deze website hebben ontwikkeld presenteren de site en sluiten daarmee de bijdrage van Harry Lindeman af.

In de levendige discussie komen nog vele onderwerpen aan de orde. De oproep om vanuit historisch perspectief de vorm en functie van diverse panden te benaderen vindt daarbij bij de aanwezigen een willig oor. Tenslotte bedanken Diele Biemold en Peter van Roosmalen, ondersteund door een fraai architectuurboek, de inleiders van vanavond.


Er zijn door het Architectuurcentrum Twente ruim 2.000 “hard-copy” uitnodigingen verstuurd voor deze avond alsmede zo’n 1.000 e-mailberichten via de digitale nieuwsbrief. Twentsche Courant/Tubantia heeft tevoren twee keer aandacht besteed aan deze belangwekkende binnenstadspresentatie en heeft achteraf een recensie geplaatst. De accommodatie was met ca. 120 bezoekers volledig bezet.

HH. 14/11/11